Onze huidige wereld kenmerkt zich door snelle veranderingen en veel onrust. De moderne realiteit – van de degradatie van onze (ecologische) omgeving tot de modificatie van voedsel en onze verslaving aan technologie – brengt ons voortdurend in emotionele en/of fysieke disbalans. Uit onderzoek blijkt dat met name jongeren en jongvolwassenen tussen 16-24 jaar zich zorgen maken over hun toekomst; zij vormen daarmee een kwetsbare groep binnen onze maatschappij. Met name ook omdat, vanuit het perspectief van de ontwikkelingspsychologie, de leeftijd tussen 16-24 een zeer belangrijke periode voor het ontwikkelen van een (culturele) identiteit is. Het ontwikkelen van die (culturele) identiteit is voor ons als mensen een sociale aangelegenheid: we hebben peers nodig om onszelf uit te dagen, om ons te scherpen en om ons aan te kunnen meten. Maar niet iedereen heeft die mogelijkheid; cognitieve en fysieke drempels kunnen ervoor zorgen dat jongeren deze belangrijke ontwikkeling in een isolement moeten maken.
 

Het doel van het Programma voor én door Levenskunstenaars is jongeren een plek en de tijd te bieden om te onderzoeken hoe ze zich vanuit een zelf gekozen kunstdiscipline verder kunnen ontplooien, de wereld om zich heen beter kunnen leren begrijpen en vanuit wie zij zijn en wat zij op het gebied van kunst doen deze wereld mede vorm te geven. Dit programma is een interdisciplinair participatieproject voor en door jonge mensen tussen 15-18 jaar oud. Het gaat uit van de het concept van een levenskunstenaar: iemand die alle mogelijkheden van het leven aanpakt en de tegenslagen onderweg, mede door de inzet van zijn/haar creativiteit, het hoofd kan bieden.
 

Het Programma voor én door Levenskunstenaars is geen dichtgetimmerd programma, het heeft geen concreet uitgewerkt plan of vooraf uitgedacht eindproduct. Dit programma gaat namelijk helemaal terug naar de kern van het maken van kunst, het beleven van kunst en de waarde die kunst kan hebben voor het ontwikkelen van een culturele identiteit. Het programma is gericht op het actief ervaren en uitvoeren van kunst en cultuur; jezelf leren uiten; leren ontwikkelen en leren zichtbaar maken. Kortom: een programma waarin jonge mensen samenkomen, waarin zij de regie hebben over hún creatieve en persoonlijke ontwikkeling; waarin hun oplossend vermogen en veerkracht geprikkeld worden en waarin ze (samen) betekenis leren geven aan hún en onze veranderende wereld.
 

Het Programma voor én door Levenskunstenaars geeft jongeren de mogelijkheid om zich, zowel door individuele projecten als door samenwerkingsopdrachten met peers, op geheel eigen wijze tot creatief levenskunstenaar te ontpoppen.
​

Methodiek

​

Binnen het proces van een interdisciplinair participatief maakprocessen kunnen jongeren ieder vanuit verschillende kunstdisciplines aan het werk. Wat de jongeren gedurende het programma leren, is geheel afhankelijk van hoe ze leren en wat ze willen leren. Bij deze methodiek wordt daarom bewust gekozen om het programma niet vooraf al door professionals in te laten vullen, maar de ontwikkeling van het programma op basis van gelijkwaardigheid tussen alle betrokkenen tot stand te laten komen. De professional wordt daarom in dit proces daarom doelbewust ‘begeleider’ genoemd.

​

Vorm van het programma

​

Het Programma voor én door Levenskunstenaars speelt zich deels online af en deels offline, op een plek midden in de natuur (hierover later meer). De pandemie heeft ons -naast alle negatieve kanten- laten zien hoe we online dicht bij elkaar kunnen zijn, kunnen samenwerken en creatieve oplossingen kunnen verzinnen. Daarnaast geeft het de mogelijkheid te werken met deelnemers die fysiek minder goed wekelijks naar een locatie kunnen komen én biedt het de kans in contact te komen met anderen op landelijke schaal. Een online omgeving biedt de mogelijkheid op afstand te begeleiden - zowel individueel als in groepsvorm - en een offline omgeving voorziet in fysieke ontmoeting en ervaringsgericht leren. Het Programma voor Levenskunstenaars is daarom opgezet vanuit blended learning, interactieve én participatieve werkvormen.

​​

Tijdens het online traject krijgen de deelnemers individuele opdrachten om hun creatieve proces in gang te zetten; denk hierbij aan onderzoeksopdrachten ten aanzien van de diverse kunstdisciplines, het inrichten van een eigen creatieve omgeving, het uitwerken van een eigen Levenskunstenaarsprofiel, etc. Ook krijgen ze groepsopdrachten om interdisciplinair samen te leren werken.

 

De tweede fase bestaat uit het voorbereiden en uitvoeren van de zogenaamde offline residency. Deze komt voort uit de wensen en uitkomsten van de eerste fase. Het offline deel, de residency zelf, duurt 7 dagen en vindt plaats op een nader te bepalen locatie midden in de natuur. Hoe deze 7 dagen eruitzien, is geheel afhankelijk van het online traject en wat de jongeren tijdens het online traject voor hun residency hebben uitgewerkt. Door de methodiek van het interdisciplinair participatief maakproces staan de hoofdlijnen in fases (in dit geval de online en offline fase) vast, maar de gehele verdere invulling gebeurt op basis van de input van de deelnemers; met iedere groep wordt gewerkt met de ingrediënten die voor hén belangrijk zijn.

​

Het Programma voor Levenskunstenaars geeft jonge mensen de kans een eigen op maat gemaakte artist-in-residency vorm te geven. Ze ontwerpen een geheel eigen leerweg, waarin ze zich op één of meerdere kunstdisciplines (door)ontwikkelen; leren reflecteren op hun eigen maakproces (zowel door individuele coaching als via peer feedback); op ontdekkingstocht gaan in de natuur; zich persoonlijk en hun (culturele) identiteit ontwikkelen en ontdekken hoe mono- en interdisciplinair maken werkt. Het project draagt daarnaast zorg voor een steeds verder doorontwikkelde werkmethodiek voor een artist-in-residency voor en door jonge mensen.

​

In het verleden werkten deelnemers onder andere aan het ontwikkelen van een expositie (zie foto's op deze pagina), het schrijven van muziek; boeken; spoken-word (zie gedicht in de linker kolom); een nieuw project, gecombineerd met thema's zoals: wie ben ik, wat wil ik, wat kan ik?

​

Community van Rupsjesnooitgenoeg

​

Na ieder programma sluit een nieuwe groep levenskunstenaars zich aan bij de (online) Community van Levenskunstenaars: een landelijke (of misschien zelfs internationale!) community van Rupsjesnooitgenoeg, die elkaar activeert, inspireert en uitdaagt om kunst onderdeel te maken van hun dagelijks leven….

​

Locatie

​​

De residency wordt in de natuur aangeboden, omdat gebleken is dat het voor deelnemers zeer waardevol is om uit het bekende systeem (thuis en school) weg te zijn en de natuur een sterke bijdrage levert om tot impactvolle verandering of ontwikkeling te komen. Natuur draagt daarnaast bij aan rust, creativiteit en gezondheid. Iets wat (de oude meester)schilders, schrijvers en ontwerpers al lang wisten: de natuur vormt al eeuwenlang een inspiratiebron. Binnen dit programma worden deelnemers uitgenodigd hun creatief vermogen met behulp van die natuur (verder) te vergroten.

 

Team

 

Het programma is opgezet en ontwikkeld door Ruth Slob, samen met deelnemers. Een aantal van deze oud-deelnemers gaan nu mee als begeleiding, net als musicus Jón Staekenborg, dansdocent en danstherapeut Lotte Willemsma, orthopedagoog Renee Marell en algemeen ondersteuner Trudy van den Borne.

​​

Nog even samengevat:

Wat? Op maat gemaakt artist in residency programma van 1 week, inclusief 4 online coachsessies vooraf
Waar? Op een unieke locatie in de natuur in het midden van Nederland
Wanneer? 1 t/m 7 augustus of van 9 t/m 15 augustus 2025
Met wie? Met minimaal 6 en maximaal 10 andere deelnemers in de leeftijd 15-18 jaar. Het team bestaat uit kunstenaars, coaches en oud deelnemers; de leiding ligt in handen van Ruth Slob.
Kosten? Het programma kost 550 euro, dit is inclusief het verblijf tijdens de residency, individuele begeleiding vooraf en het on- & offline traject met de groep.

Goed om te weten 
Je kunt bij je zorgverzekeraar nagaan of het programma mogelijk is om in het kader van jongerencoaching vergoed kan worden. Je kan de gemaakte kosten ook als bijzondere zorgkosten op je belastingaangifte aangeven. 

​

Wil je meer weten? Neem dan gerust contact op! ​Wil je meer weten over de ervaring van voorgaande deelnemers? We sturen je graag hun reacties toe!